دینام ماشین یک قطعه الکتریکی است که وظیفه تولید برق برای شارژ باتری و تأمین انرژی سایر قطعات برقی خودرو را به عهده دارد. دینام با استفاده از انرژی مکانیکی موتور، یک میدان مغناطیسی ایجاد کرده و جریان الکتریکی متناوب تولید میکند. سپس با استفاده از یکسو کننده و تنظیم کننده ولتاژ، جریان الکتریکی مستقیم را به باتری و سایر قطعات برقی خودرو میرساند.
دینام ماشین در انواع مختلف طراحی میشود که برخی انواع مهم آن شامل این موارد است:
دینام قطب برجسته: دارای قطبهای کاملاً برجسته و بیرونزده است که روی یک چرخ مغناطیسی سنگین از جنس آهن یا فولاد نصب میشود. قطر بسیار زیاد و محورهای کوتاه از جمله ویژگیهای اصلی در طراحی این نوع دینام است.
دینام استوانهای صاف: دومین مدل از انواع دینام ماشین، مدل استوانهای صاف است. در این نوع دینام، قطبهای آهن با فولاد ضد زنگ روکش میشود و به صورت صاف و همسطح با چرخ مغناطیس قرار میگیرد.
دینام آلترناتور: نوع جدیدتر و پیشرفتهتر دینام ماشین که در خودروهای جدید استفاده میشود، دینام آلترناتور است. جریان الکتریکی تولیدشده در این نوع دینام به صورت سه فاز است که باعث بهبود عملکرد و کارایی دینام میشود.
دینام در کجای ماشین قرار دارد؟
دینام در قسمت جلویی موتور نصب میشود و یک تسمه مارپیچ در اطراف آن وجود دارد. ابعاد دینام تقریباً به اندازه یک نارگیل است که با اجزای تشکیلدهنده و کارایی آن تناسب دارد. و اما به مهمترین بخش مطلب میرسیم؛
نحوه کار دینام ماشین
نحوه کارکرد دینام خودرو
نحوه کار دینام ماشین بر مبنای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی است. دینام با استفاده از یک تسمه مارپیچ به موتور خودرو متصل میشود و با چرخش آن، یک میدان مغناطیسی در داخل خود ایجاد میکند.
این میدان مغناطیسی، جریان الکتریکی را در سیمپیچهای دینام برقرار میکند. جریان الکتریکی تولیدشده توسط دینام یک خواهیم جریان متناوب است که باید توسط یکسو کننده دینام به جریان مستقیم تبدیل شود. پس از آن، نظیمکننده ولتاژ دینام این جریان مستقیم را با ولتاژ مناسب به باتری خودرو انتقال میدهد.
باتری خودرو با استفاده از جریان دریافتی از دینام شارژ میشود و برق لازم برای سایر قطعات برقی خودرو را فراهم میکند.
خروجی و ولتاژ دینام ماشین
خروجی دینام به مقدار جریان برقی اشاره دارد که دینام میتواند تولید کند. منظور از ولتاژ دینام، فشار برقی است که دینام به باتری اعمال میکند. خروجی و ولتاژ دینام به چند عامل بستگی دارد:
سرعت چرخش روتور: هرچه روتور سریعتر بچرخد، جریان و ولتاژ تولیدشده بیشتر میشود.
تعداد پیچهای سیم در استاتور: هر چه تعداد پیچهای سیم بیشتر باشد، جریان و ولتاژ تولیدشده بیشتر میشود.
قدرت مغناطیسهای روتور: هر چه قدرت مغناطیسهای روتور بالاتر باشد، دینام جریان و ولتاژ بالاتری تولید میکند.
تنظیمکننده ولتاژ: تنظیم کننده ولتاژ یک قطعه الکترونیک است که ولتاژ خروجی دینام را پایش میکند و آن را در حدود ولتاژ 5 تا 15 ولت نگه میدارد.
روش تست دینام ماشین
برای تست دینام ماشین میتوانید از روشهای مختلفی استفاده کنید. برخی از روشهای رایج برای تست دینام ماشین عبارتند از:
استفاده از ولتسنج: با این روش، شما میتوانید ولتاژ خروجی دینام را با اتصال گیرههای ولتسنج به قطبهای باتری در حالت خاموش و روشن خودرو اندازهگیری کنید. اگر ولتاژ باتری در حالت روشن بیشتر از حالت خاموش باشد و با افزایش دور موتور بین ۱۳ تا ۱۴/۵ ولت نوسان کند، دینام سالم است. در غیر این صورت، ممکن است دینام خراب یا تسمه آن شل باشد.
استفاده از چراغ آزمایش: با این روش میتوانید جریان الکتریکی دینام را با وصل کردن چراغ آزمایش به قطب مثبت باتری و قطب منفی دینام در حالت روشن خودرو چک کنید. اگر چراغ آزمایش روشن شود، نشان میدهد که دینام جریان الکتریکی تولید میکند. در غیر این صورت، ممکن است دینام خراب یا کابلهای آن قطع باشد.
استفاده از دستگاه تستر دینام: با این روش، شما میتوانید عملکرد دینام را با استفاده از یک دستگاه تخصصی که به سوکت OBD-II خودرو متصل میشود، تست کنید. این دستگاه مقادیر ولتاژ، جریان، توان و درصد شارژ دینام را نمایش میدهد و خطاهای احتمالی را نیز مشخص میکند. البته گاهی اوقات ممکن است با سوختن دینام مواجه شوید، اما اصلا جای نگرانی نیست، در ادامه به دلایل سوختن دینام خودرو و تعمیر آن اشاره خواهیم کرد.
علت سوختن دینام یا خرابی ان
سوختن دینام یا خرابی آن میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از عوامل موثر بر خرابی دینام عبارتند از:
تمام شدن زغال دینام (با تعویض زغالها میتوانید دوباره از دینام استفاده کنید)؛
سوختن سیم پیچهای داخلی دینام (تنها کافی است آنها را تعویض کنید)؛
خرابی آفتامات دینام که مهمترین وظیفه را در عملکرد دینام یعنی تنظیم برق دینام را به عهده دارد. با تعویض آفتامات میتوان این مشکل را برطرف کرد.
گرم شدن هوا و ترافیک شهری که موجب کاهش قدرت تولید برق دینام در دور پایین موتور میشود.
سست یا قطشدگی ارتباطات بین دینام و باطری یا سایر قطعات برقی خودرو.
ساییدگی یا اره شدن تسمه شیاری که دینام را به موتور متصل میکند.
چری
فونیکس
ام وی ام
اکستریم
نظرات کاربران