چری
فونیکس
ام وی ام
اکستریم
میل سوپاپ چیست و عملکرد آن چگونه است؟
میل سوپاپ که به آن «میل بادامک» نیز گفته میشود یکی از اجزای اصلی موتورهای احتراقی داخلی است که نقش بسیار مهمی در تنظیم زمانبندی و عملکرد سوپاپهای موتور ایفا میکند.
میل سوپاپ چیست؟
میل سوپاپ از اجزای داخلی خودرو بوده و حرکت چرخشی درون موتور را به حرکت خطی تبدیل میکند. دور یا نزدیک شدن میل سوپاپ به محور چرخش آن باعث این تغییر حرکت میشود. میل سوپاپ که نام دیگر آن میل بادامک است وسیلهای است که در موتورهای احتراق داخلی، سبب کنترل ورودی سوخت و خروجی دود میشود. در ساختار این وسیله چند بادامک شعاعی به چشم میخورد که هر کدام از آنها یک دریچه ورودی یا خروجی را جابجا میکند. به همین علت به آن میل سوپاپ گفته میشود؛ زیراسوپاپ در لغت انگلیسی به معنای دریچه است.
بادامکها از طریق تسمه، زنجیر یا چرخ دنده میتوانند به میل لنگ متصل شده و سبب ایجاد یک زمانبندی دقیق و ثابت، برای سوپاپدر مقابل حرکت پیستون میشوند. این قطعات معمولاً به صورت یک زائده بادامی شکل تولید شده و به مرور زمان در اثر ساییدگی، فاصله بین بادامکی و تایپیت ایجاد میکنند. برای رفع این مشکل باید فرایند فیلرگیری انجام شود. در غیر این صورت عملکرد باز شدن سوپاپها با مشکل روبرو شده و خروج دود کمتر انجام میشود که در نهایت قدرت موتور را کاهش میدهند.
ساختار و نحوه عملکرد میل سوپاپ
میل بادامک یا میل سوپاپ در ساختار خود دو بخش اصلی دارد که شامل ساقه و سر است. کنترل ورود و خروج جریان سوخت و بستن نازلی به عهده سر میل است. برای انجام این کار سر میل باید به صورت خطی حرکت کند. نقش محور اصلی این قطعه مهم را یک میله استوانهای شکل فلزی به عهده دارد. روی این میله محورهایی به شکل بیضی یا دایره قرار دارند. میل سوپاپ به وسیله یک زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل لنگ متصل میشود و با کمک یک دنده حرکات چرخشی را انجام میدهد.
نحوه چرخش میل سوپاپ در موتورهای چهار زمانه به این صورت است که با هر دو بار چرخش میل لنگ، این وسیله هم یکبار میچرخد. در واقع سرعت چرخش میل سوپاپ در موتورهای چهار زمانه به اندازه یک دوم سرعت موتور است. اما در موتورهای دو زمانه با هر بار چرخش میل لنگ، میل سوپاپ نیز یک بار میچرخد. پس سرعت چرخش میل سوپاپ با سرعت موتور برابر است. محل قرارگیری میل سوپاپ یا میل بادامکی در خودروهای مختلف با همدیگر فرق میکند. در بعضی از آنها میل سوپاپ در بالای سیلندر و در بعضیها در پایین سیلندر قرار دارد.
انواع میل سوپاپ
میل سوپاپها در انواع مختلفی تولید و عرضه میشوند. هرکدام از انواع میل سوپاپ در زمان خود بسیار مورد استفاده و استقبال قرار گرفته است. برخی از انواع میل سوپاپ شامل موارد زیر است.
میل سوپاپOVH
این نوع از میل سوپاپها دیگر قدیمی هستند و با چندین دهه مصرف،جزو پرطرفدارترینها قرار میگیرند. در مدلOVH میل بادامک در پایین موتور جایگذاری میشود و با استفاده از میلههای بلندی که دارد نیرو را به سوپاپها انتقال میدهد. تقریباً میتوان گفت که موتورهایی که مجهز به این مدل از میل سوپاپ هستند نسبت به دیگر موتورها ابعاد کوچکتری دارند و البته با دوامتر هستند. میل سوپاپOVH دارای دو مشکل است. مورد اول این است که در سرعتهای بالا تنظیم زمانبندی دقیق برای سوپاپها سخت است و علاوه بر این، برای هر سیلندر فقط دو میل سوپاپ میتوان نصب کرد.
میل سوپاپSOHC
این مدل میل سوپاپ در موتورهای خطی به صورت یک ردیف در بالای سیلندر قرار دارد.در موتورهای خطی یک میل سوپاپ وجود دارد و در هر سیلندر دو سوپاپ در نظر گرفته میشود. در این مدل از میل سوپاپ، میل بادامک به طور مستقیم در باز و بسته کردن سوپاپها تاثیر میگذارد، پس در سرعتهای بالا زمانبندی دقیقتری را نسبت به مدل قبلی(OVH) دارد.
میل سوپاپDOHC
در موتورهای خطی از این میل سوپاپ به تعداد دو عدد استفاده شده است و در صورتی که از نوع V شکل باشد، تعداد میل سوپاپها به ۴ عدد میرسد. میل سوپاپ DOHC به صورت یک جفت و در بالای سیلندر جایگذاری میشود. پس با توجه به این نکته باید گفت که در موتورهایی که از این نوع وسیله استفاده میشود، به ازای هر سیلندر ۴ میل سوپاپ قرار میگیرد. دو عدد برای ورود هوا و سوخت به کار برده میشود و دو عدد گازهای ناشی از احتراق را خارج میکنند.
علائم خرابی میل سوپاپ
خراب شدن میل سوپاپ میتواند بر اثر عوامل مختلفی صورت بگیرد اما اطلاع به موقع از این مشکل و رفع آن بسیار حیاتی است. علائم خرابی میل سوپاپ میتواند شامل یکی از موارد زیر باشد.
صدای غیرعادی: در صورت شنیده شدن صداهایی مانند خرد شدن یا تکه تکه شدن از ماشین، باید میل سوپاپ مورد بررسی قرار بگیرد؛ زیرا این صداها ناشی از غیر سالم بودن میل سوپاپ هستند.
عملکرد نادرست و کاهش قدرت خودرو: از آنجایی که میل سوپاپ رابطه مستقیمی با سوپاپهای خودرو دارد، خرابی آن میتواند تاثیر مستقیمی روی عملکرد خودرو و کاهش قدرت آن داشته باشد.
مصرف سوخت بالا: یکی از کارهای میل سوپاپ، توزیع سوخت است. در صورت خراب شدن میل سوپاپدر این عملکرد اختلال ایجاد شده و مصرف سوخت ماشین به میزان قابل توجهی بالا میرود.
عملکرد سوپاپ
میل سوپاپ با کنترل دقیق زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپها، تأثیر مستقیمی بر عملکرد موتور دارد. اگر میل سوپاپ دچار خرابی یا ناهماهنگی شود، ممکن است موتور به درستی کار نکند و مشکلاتی مانند کاهش قدرت، افزایش مصرف سوخت و یا حتی آسیب به سایر اجزای موتور ایجاد شود.
نظرات کاربران