آشنایی با انواع گیربکس خودرو

گیربکس یا جعبه‌دنده یکی از بخش‌های مهم ماشین محسوب می‌شود که وظیفه آن انتقال نیروی تولیدشده توسط موتور به چرخ‌های خودرو است.

به‌طور کلی تمام قطعات خودرو به یکدیگر وابسته هستند و در صورت بروز هر مشکلی برای یکی از قطعات، امکان دارد که انجام عملکرد صحیح ماشین با اختلال مواجه شود.

پس در صورتی که این قطعه دچار اختلال شود امکان انتقال گشتاور موتور به چرخ‌ها و حرکت ماشین نیز مختل خواهد شد که در این صورت نیازمند تعمیرات تخصصی است.

در اختیار داشتن اطلاعات فنی اتومبیل و آگاهی نسبت به مشکلات مربوط به هر قطعه، امکان استفاده و نگهداری از آن را برای شما آسان‌تر می‌کند، پس برای به دست آوردن این اطلاعات در ادامه همراه ما باشید.
گیربکس دنده ای

در یک دسته‌بندی کلی، انواع جعبه دنده را در ۲ گروه دستی و اتوماتیک قرار می‌دهند که از نظر نحوه عملکرد تفاوت‌هایی با هم دارند.

نمونه‌های دستی یا دنده‌ای از گذشته تا کنون مورد استفاده قرار می‌گرفت، در حالی که جعبه دنده اتوماتیک با پیشرفت تکنولوژی و ساخت خودروهای مدرن و امروزی وارد عرصه تولیدات این محصول شد.

نحوه عملکرد گیربکس دستی به این صورت است که راننده برای تعویض دنده باید پای خود را روی کلاچ ماشین فشار دهد سپس دنده مورد نظر خود را انتخاب کند.

این نوع از جعبه دنده دارای انواع مختلفی است که شامل شبکه ثابت یا Sliding Mesh، (Constant Mesh) و Synchromesh می‌شود و از نظر ساختار تفاوت‌هایی با هم دارند.

در نمونه‌های اتوماتیک تمام فرآیند به صورت خودکار انجام می‌شود و نیازی به اهرم تعویض و کلاچ ندارد، در واقع ساختار این مدل به گونه‌ای است که کلاچ و جعبه دنده یک واحد ترکیبی هستند.
مشکلات گیربکس

معمولا خراب شدن جعبه دنده علائم و نشانه‌هایی دارد که باید در صورت مشاهده به طور کامل به آن‌ها رسیدگی کنید در غیر این صورت ممکن است منجر به بروز آسیب‌های جدی‌تری شود.

مشکلات عمده‌ای که برای نمونه‌های دنده‌ای به وجود می‌آید ممکن است به صورت صداهای ناهنجار یا تغییرات عملکردی همراه باشد که در این مواقع باید خودرو را به تعمیرگاه ببرید.
گیربکس اتوماتیک

نمونه‌های اتوماتیک دارای سیستم پیچیده‌ای هستند که در صورت‌عدم توجه به مشکلات آن ممکن است هزینه‌های بسیار زیادی را به شما تحمیل کند.

• لوازم يدکی ام وی ام
• لوازم یدکی آریزو
• لوازم یدکی تیگو
• لوازم یدکی فونیکس

بروز اختلال در هنگام تعویض دنده، حرارت بیش از حد در قسمت جعبه دنده، خرابی قطعات و برخی دیگر از موارد می‌تواند به عنوان مشکلات رایج در این بخش در نظر گرفته شود.

البته باید این را هم در نظر بگیرید که به صورت کلی انواع مختلف این قطعه شامل گیربکس اتوماتیک و دنده‌ای (دستی)، می‌تواند دچار مشکلات مختلفی شود که برخی از آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.
روغن ریزی گیربکس

یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که برای این قطعه از خودرو بروز می‌کند، نشت روغن است که مطمئنا نشان دهنده بروز یک ایراد اساسی در ماشین شما خواهد بود.

روغن مورد استفاده برای جعبه دنده به عنوان یک سیال هیدرولیکی عمل می‌کند که موجب عملکرد صحیح بخش‌های متحرک می‌شود، در صورت نشتی و کاهش سطح آن، احتمال بروز آسیب در چرخ‌دنده‌ها بالاتر می‌رود.

علت روغن ریزی گیربکس چیست؟

به طور معمول علت بروز این مشکل می‌تواند مربوط به عوامل مختلفی باشد که تعدادی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

نصب نادرست محفظه جعبه دنده
آب‌بندی غیر اصولی
آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده
خرابی کاسه نمد
بروز آسیب در واشرها

گرفتن روغن ریزی گیربکس چگونه انجام می‌شود؟

برای آنکه بتوانید مانع از روغن‌ریزی جعبه دنده شوید و از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کنید بهتر است برخی از اقدامات مورد نیاز را جدی بگیرید.

در ابتدا باید همیشه بدنه جهبه دنده را بررسی کنید و مطمئن شوید که از نظر عایق‌بندی هیچ‌گونه مشکلی ندارد، یکی دیگر از اقدامات لازم برای این منظور میزان روغن مصرفی است که باید به اندازه کافی باشد.

از طرف دیگر نیز باید تمامی اتصالات و قطعاتی که در جلوگیری از بروز نشتی دخالت دارند را به طور کامل بررسی کنید تا از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوید.

بروز صداهای ناهنجار در خودرو و نحوه تشخیص صدای گیربکس

گاهی در زمان رانندگی صداهایی به گوش شما می‌رسد و هر کدام از آن‌ها می‌تواند به عنوان زنگ خطری باشد که شما را از بروز آسیب در قطعات مختلف خودرو آگاه می‌کند.

یکی از این موارد مربوط به جعبه دنده است که معمولا به صورت وزوز یا دنگ‌دنگ شنیده می‌شود و به هیچ وجه نباید آن را نادیده بگیرید زیرا چنین مشکلی ممکن است به دیگر اجزای ماشین نیز صدمه وارد کند.

یکی از موارد موثر در این رابطه، پایین بودن سطح روغن در جعبه دنده وعدم توجه به آن است که سبب آسیب‌دیدگی یاتاق یا چرخ‌دنده‌ها می‌شود و همراه با صدا بروز می‌کند.
تقه زدن گیربکس

معمولا تعویض دنده در وضعیتی که گیربکس هیچ‌گونه مشکلی نداشته باشد به نرمی قابل انجام است ولی در صورتی که گاهی هنگام رانندگی متوجه تقه زدن در این قطعه شوید می‌تواند نشانه یک آسیب باشد.

شناسایی علت تقه زدن گیربکس

جعبه‌دنده در موارد مختلفی این حالت را از خود نشان می‌دهد و می‌تواند علت‌های متفاوتی داشته باشد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است.

خرابی شیر رادیاتور: افزایش حرارت یکی از مواردی است که تاثیر منفی روی عملکرد جعبه دنده دارد و در صورتی که رادیاتور دچار آسیب شود، اصطحکاک میان قطعات و گرمای تولیدشده ممکن است در فرسودگی قطعات تاثیر بگذارد.

رانندگی نادرست: ساده‌ترین دلیلی که می‌تواند باعث تقه زدن شود مربوط به رانندگی غیر اصولی است، به این صورت که هنگام تعویض دنده یا افزایش سرعت به درستی این کار انجام نشود.

آلوده شدن روغن: نقش روان‌کنندگی که این ماده در عملکرد صحیح جعبه دنده دارد ضامن سلامت قطعات مختلف آن است و در صورت تغییر کیفیت، صفحات و باندها به درستی درگیر نشده و باعث تقه زدن می‌شود.
فیلتر گیربکس

یکی از بخش‌هایی که در جعبه دنده دیده می‌شود فیلتر بوده که وظیفه اصلی آن جداسازی ذرات ریز از روغن است و جزئی از قطعات مصرفی خودرو محسوب می‌شود که در مواقع مورد نیاز باید آن را تعویض کنید. وظیفه اصلی آن جداسازی ذرات ریز از روغن است و جزئی از قطعات مصرفی خودرو محسوب می‌شود که در مواقع مورد نیاز باید آن را تعویض کنید.

فیلتر گیربکس از بخش‌های مهم در بالابردن کیفیت روغن و جلوگیری از بروز آلودگی آن محسوب می‌شود که بهتر است با توجه به مدل ماشین و نو ع گیربکس خود، از انواع مرغوب فیلترهای گیربکس که شرکت سازنده خودرو توصیه میکند، استفاده کنید. برخی این محصولات و برندها را میتوانید در فروشگاه‌های طهران کمپانی مشاهده کنید.

در هنگام تعویض روغن بهتر است فیلتر را نیز مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز آن را عوض کنید، به طور معمول بر حسب میزان کارکرد خودرو، زمان تعویض فیلتر نیز متغیر خواهد بود.

مواردی که به آن‌ها اشاره شد معمولا به عنوان مشکلات اصلی در تغییر عملکرد جعبه دنده به شمار می‌رود که باید در صورت نیاز نسبت به عیب‌یابی و تعمیر آن اقدامات لازم را انجام دهید.

gearbox
عیب‌یابی گیربکس اتوماتیک

زمانی که به دنبال عیب‌یابی جعبه دنده اتوماتیک هستید، تست جاده‌ای بهترین روش برای این کار است، در واقع مواردی که شما در هنگام رانندگی با آن مواجه می‌شوید در پی بردن به مشکلات این قطعه تاثیر زیادی دارد. عدم تناسب شتاب و سرعت در دنده مورد استفاده، صداهایی که حین تعویض دنده می‌شنوید و نیز هشدارهای مربوط به سیستم موتور ماشین در گسیربکس‌های اتومات یا CVT، همگی باید از نظر راننده مهم و قابل رسیدگی باشد.

تعمیر گیربکس چگونه انجام می‌شود؟

معمولا تعمیرکاران با پی بردن به عیوب مختلف در خودرو، هنگامی که متوجه ایجاد اشکال در جعبه دنده شوند نسبت به بازکردن قطعات آن اقدام می‌کنند و تست‌های لازم را انجام می‌دهند.

نکته‌ای که در این مورد باید در نظر داشته باشید این است که برای انجام تعمیرات باید به یک فرد مجرب و متخصص مراجعه کنید. در مورد گیربکس‌های اتومات، در برخی مراکز، دستگاه‌های مدرن و هوشمند جدیدی وجود دارد تا با استفاده از آن‌ها بتوانید عیب‌یابی دقیق‌تری روی قطعه انجام دهید.
هزینه تعمیر گیربکس

تعیین میزان هزینه لازم برای تعمیر این قطعه به عوامل مختلفی بستگی دارد که البته در مواقعی ممکن است شما نیازمند خرید گیربکس باشید، برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

مدل ماشین
بخشی که دچار آسیب شده است
نوع گیربکس
دستمزد تعمیرکار